“A bala, düş aşağı, yasəmən ağacı kövrək olur, budağı qırarsan. Düş aşağı, deyirəm sənə”. Qeyri-ixtiyari səs gələn tərəfə, kollarla çəpərlənmiş həyətə boylanıram. Balaca daş hasarın üstünü kollar tutub, bir budağı yola sarı əyilmiş yasəmən ağacı salxım-salxım çiçəkləyib. Ağacın budağında arıq, gözlərindən cin yağan oğlan uşağı oturub. Yenə o tərəfdən görə bilmədiyim qadının hirsli səsi gəlir: “Düş yerə, deyirəm sənə, Şuşaya gəlmisən, sözə baxmırsan”.
İşğaldan azad olunandan sonra 4-5 dəfə gəldiyim Şuşada bu adidən adi, hər gün yüz dəfə eşitdiyim dialoqlardan biri mənə şəhd şəkər kimi gəlir. Daha Şuşada işığımız yanır, suyumuz gəlir, paltarlarımız ipdən asılıb, uşaqlarımız ağaca dırmaşır, qayıtmışıq, burdayıq. Daha Şuşadayıq, özü də həmişəlik.
Bircə döngə o tərəfdə küçələrin tozunu yatırmaq üçün su çiləyən maşından üstümə damcılayan suyu çırpıram. Hər tərəfdə tikinti gedir, adamlar harasa tələsir, “Qarabağ” oteli tərəfdən musiqi səsi gəlir, deyəsən, bu tərəfdə həyətlərdən birində samovar qaynadırlar, nazik tüstü qalxır.
Şuşanın daşlı yollarında yeni tikintilərə baxa-baxa otelə tələsirəm. Bir azdan tədbir var. Fikirləşirəm ki, fürsət olsa, Prezidentdən soruşardım ki, hər dəfə bu dəyişiklikləri görəndə nə hiss edir? O, bura Ordumuzdan sonra gəlib, xaraba qalmış, adamı ürpəndirən, qulaq batıran səssizliyi, dağıdılmış məzarlıqları, məhv edilmiş el-obanı özü görüb. İndi buraları yenidən qurur, hər dəfə gələndə kərpic-kərpic tikildiyini, abadlaşdığını görür, bu çəpər arxasında balaca uşağını yasəmən ağacından düşürən qadının səsini o da eşidir. Gör indi ona necə ləzzət edir e bu mənzərələr...
Birinci Qlobal Şuşa Media Forumunda iştirak üçün otelə gedəndə yaxınlaşıb deyirlər ki, prezident sualları cavablandıracaq, istədiyin sual varsa, soruş.
APA Media Qrupun redaktorlarına yazıram: “Suallarınızı yazın, Prezidentdən nə soruşaq? 10-dan artıq sual yazırlar. Böyük qayıdış, sülh sazişi, dördüncü sənaye inqilabı zamanında media transformasiyaları, bu kontekstdə Azərbaycanın yeri, Xankəndinə nə vaxt qayıdacağıq, Aİ ilə danışıqlar. Yaz ki yazasan. Bir sual hazırlayırıq: Dördüncü sənaye inqilabının gətirdiyi trendlər, Azərbaycanın qlobal məkandakı yeri, ikili standartlara qarşı adekvatlığı və media transformasiyası ilə bağlı”.
***
“Şuşa” otelinin böyük və tam müasir zalında 150-dən artıq jurnalist oturub Prezident Əliyevi gözləyirik. Tam deyilən vaxtda qapı açılır, Prezident ənənəvi özünə əmin addımı, üzündəki gülümsəmə və gümrah görkəmi ilə zala daxil olur.
Yerişlər adamların xarakteridi. Bir anlıq gözünüzün qarşısına gətirin: Ərdoğan ağır-ağır gələr, Putin çox çevik və tələsik, Makron göz çuxurları yerindən oynayıb ora-bura baxa-baxa, bir az da çiynini oynadaraq... İlham Əliyev dik, çevik, amma tələsik yox, inamlı addımlarla, üzündə də həmişə ciddi, amma hirsli olmayan ifadə.
Yerini rahatlayıb, Şuşada olmağın sevincini bölüşür. Diqqət eləmisinizsə, Prezident Şuşada çox sevincli olur. Stula söykənib, sualları gözləyir.
Adım çəkilir, mikrofonu mənə gətirənə qədər Şuşanın küçələrində gəzəndə rastlaşdığım mənzərə bir də yadıma düşür. APA-dakıların hazırladığı sualı kənara qoyub, Şuşanın küçələrini gəzəndə ağlımdan keçən o sualı soruşuram. Hə, bir də böyük qayıdışı da soruşmuşdum.
Prezident cavab verməyə başlayır, mənə elə gəlir ki, zalda bu cavaba qulaq asanlar iki yerə bölündü. Xarici həmkarlarımız üçün Prezidentin gah əsəbi, gah kövrək, gah qətiyyətli səs tonu ilə sadaladıqları faktlardır, həqiqətlərdir. Zaldakı azərbaycanlılar üçün isə bunlar fakt olmaqla yanaşı, həm də yaşantılardı, hisslərdi, ağrıdı, sevincdi, möcüzədi. Və başa düşürəm ki, bizim Zəfərimizin kilid nöqtəsi budu.
Biz buna görə qələbə qazana bildik. Milli Liderimizlə xalq Qarabağ məsələsində eyni hissi paylaşdı, eyni ağrını yaşadı, eyni qisasa hədəfləndi. Ona görə də nəticə Zəfər oldu.
Tədbir bitir, telefonuma gələn ilk sual budur: “Xankəndinə nə vaxt qayıdacağıq, niyə soruşmadınız?” Cavab yazıram ki, əmin olduğumu soruşmuram, bilirəm ki, qayıdacağıq. Vaxtını Özü hamıdan yaxşı bilir.
Zəfərdən sonrakı hər Zəfər günündə, nə Zəfər günündə e, az qala hər gün sosial mediada, işğaldan azad olunmuş ərazilərdən hazırladığımız hər reportajın, hər görüntünün altında bu sualları yazırdılar: “Bəs Xankəndi, bəs Xocalı, Bəs Əsgəran? Hanı Şuşanın kəndləri?”
Açıq demək lazımdı. Bu sualları yanğı ilə soruşanlar, suverenliyin tam bərpa olunmamasından, ölkənin içində qeyri-qanuni silahlı dəstələrin varlığından narahat olanlar da vardı, bunu İlham Əliyev üçün antipiar elementi üçün istifadə etmək istəyənlər də.
Azərbaycan Ordusunun rəşadəti, Ali Baş Komandanın qətiyyəti ilə məsələ lazım olan vaxtda, çox unikal bir əməliyyatla həll olundu. Azərbaycan onunçün hazırlanmış bütün pis ssenariləri dağıda bildi. Dünyanın gözü qarşısında bir mülki sakinin belə burnu qanamadan, bir mülki infrastruktura belə zərər dəymədən (bunu biz iddia eləmirik, antiterror əməliyyatlarından dərhal sonra ərazidə olan BMT missiyası bəyan edib) antiterror əməliyyatı keçirdi.
Azərbaycan bütün respublikalar dövründə ilk dəfə tam olaraq suverenliyini bərpa etdi. Bütün sərhədlərinə Azərbaycan Ordusu, sərhədçisi və gömrüyü nəzarət edir, ölkəmin hər yerində bayrağımız dalğalanır.
Bu, Azərbaycan tarixinin gerçəkliyi, Azərbaycan hakimiyyətinin danılmaz uğurudur: Heydər Əliyevin, daha sonra isə İlham Əliyev hakimiyyəti dövründə Qarabağın hüquqi və siyasi cəhətdən unudulması, statusunun dəyişilməsinə qarşı olan bütün cəhdlərin qarşısı alındı. Azərbaycan bütün vasitələrdən istifadə elədi, amma “Dağlıq Qarabağ” adlı səfsəfənin heç bir müstəvidə tanınmasına imkan vermədi. Heç bir müstəvidə belə bir probleminin varlığının unudulmasına şərait yaratmadı.
Məhz belə siyasi və hüquqi zəmin üzərində də Ali Baş Komandan İlham Əliyevin başçılığı ilə Azərbaycan xalqı və Ordusu qələbə qazandı. Bu xalq bu qələbəni Sərkərdəsinin ağlı, şəhidlərinin, qazilərinin qanı ilə qazandı.
Zəfərimizin üçüncü ilini Ali Baş Komandan Zəfər Paradını Xankəndidə qəbul edəcək. Qəhrəman əsgərimizin Zəfər paradındakı addımları Xocalıdakı narahat ruhları dincəldəcək.
Ötən il Şuşadan atılan zəfər fişəngləri Xankəndinin səmasını işıqlandırmışdı. Bu il Xankəndindən gələn cəngi səsi Cıdır düzünü oyadacaq.
***
Heç vaxt Xankəndidə olmamışam, bilmirəm orda da Şuşadakı kimi çoxlu yasəmən ağacı varmı? Amma dəqiq bilirəm ki, tezliklə Xankəndinin küçələrini də gəzəndə o səsi bir də eşidəcəm: “A bala, düş yerə, deyirəm sənə, budağı qırarsan. Xankəndinə gəldin, sözə baxmırsan”.
***
Zəfər Günümüz mübarək!
Vüsalə Mahirqızı
